Ahmet Haşim

Ahmed Haşim, Fecr-i Ati topluluğu üyesi Türk şair ve yazar. Vikipedi
Doğum: 1884, Bağdat, Irak
Ölüm tarihi ve yeri: 4 Haziran 1933, Kadıköy, İstanbul
Eşi: Zarife Özgünlü (e. 1933–1933)
Ebeveynleri: Sara Hanım, Arif Hikmet Bey
Defin yeri: Eyüp Mezarlığı, İstanbul
Eğitim: İstanbul Hukuk Mektebi

Sembolizmin öncülerinden şair, yazar Ahmet Haşim, 1887’de Bağdat’ta doğdu, 04 Haziran 1933’te (46 yaşında) İstanbul’da yaşamını yitirdi.

Babası Fizan Mutasarrıfı (kaymakamı) Bağdat’ın ileri gelen ailelerinden Arif Hikmet Bey, annesi ise Sara Hanım’dır. Çocukluğu Bağdat’ta geçti. 12 yaşında annesinin ölümü üzerine babasıyla birlikte İstanbul’a geldi.

Mektebe-i Sultanî’de (Galatasaray Lisesi) yatılı okudu. Tevfik Fikret ve Ahmet Hikmet Müftüoğlu‘nun öğrencisiydi. 1907’de mezun oldu.

Bir süre Reji İdaresi’nde çalıştı. Bir yandan da Hukuk Mektebi’ne devam etmeye başladı. İzmir Sultanisi Fransızca öğretmenliğine atandı. Hukuk eğitimini bırakıp İzmir’e gitti. 1912-1914 arasında Maliye Nezareti’nde çevirmenlik yaptı. Birinci Dünya Savaşı yıllarını Çanakkale ve İzmir’de yedek subay olarak geçirdi. Mütareke’den sonra İstanbul’a döndü. Devlet Güzel Sanatlar Akademisi’nde estetik ve mitoloji öğretmenliği yaptı. Harp Akademisi ve Mülkiye Mektebi’nde Fransızca dersleri verdi. Düyun-u Umumiye İdaresi’nde, Osmanlı Bankası’nda çalıştı. Akşam ve İkdam gazetelerinde köşe yazıları yazdı.

1928’de böbrek rahatsızlığının tedavisi için yurtdışına gitti ama iyileşemeden döndü. Şiire lise öğrenciliği yıllarında başladı. İlk şiirlerinde Abdülhak Hamit, Cenap Şahabettin, özellikle de Tevfik Fikret etkileri görülür.

Bilinen ilk şiiri “Hayal-i Aşkım”da bu yönelmelere rağmen yeni bir sanat yönelimi olduğu dikkat çeker. Gençlik şiirleri Mecmua-i Edebiye, Musavver Terakki, Aşiyan, Jale, Musavver Muhit, Servet-i Fünun, Resimli Kitap dergilerinde yayınlandı. Bu şiirleri kitaplarına almadı. 2. Meşrutiyet’in yazınsal karmaşa ortamında onun şiiri ayrı bir ses olarak kendisini gösterdi.

• Fecr-i Âti topluluğunun en güçlü şairidir.
• Şiirlerinde musiki de vardır.
• Empresyonizm ve sembolizmin etkisiyle şiirler yazar.
• Ona göre şiir, anlamın ve ahengin uyumundan doğar.
• Ahenk kavramına büyük önem verir.
• Sanatçıya göre gerçek şiir, nesre çevrilmesi mümkün olmayan bir şiirdir.
• Aruz ölçüsüyle yazan şair, Arapça ve Farsça sözcüklere de bolca yer verir.
• Haşim, anlamca kapalı olan şiirleri sever.
• Serbest müstezata ilgi duyar. Haşim’e göre şiirlerde “açıklık” ve “fikir” gereksizdir.
• Şiir, anlamını okuyucudan almalıdır. Okuyucu kendi gücü oranında yorum yapmalıdır.
• “Piyâle” Haşim’in olgunluk dönemi şiirlerini kapsamaktadır.
• Bu dönemde hayat ve kadın karşısında kendisini yalnızlık içinde bulan sanatçının ruh yansımaları vardır.
• Ahmet Haşim, hece ölçüsünü musiki açısından yeterli görmez, serbest müstezatı Servet-i Fünûnculardan daha rahat kullanır.
• Şiirlerinde tasvire yer veren sanatçı sıfatları da çok kullanır.
• Sembolizmin ahenk ve anlam kapalılığı ilkesinden; empresyonizmin izlenimlerinden yararlanır.
• Sanatçı, toplumsal sorunlara ilgisizdir. Şiirlerinin konusunu hüzün, yalnızlık, ölüm, aşk gibi bireysel konular oluşturur.
• Haşim’e göre şiir, musiki ile söz arasında; fakat sözden çok musikiye yakın bir dildir. Şiirlerin, açık ve anlaşılır olmasına karşıdır. Haşim; sarı, kırmızı, siyah renkleri kullanır.
• Şiirlerinde duygusallığa anlam kargaşalığına önem veren sanatçı nesirlerinde açık, yalın, anlaşılır bir üslupla karşımıza çıkar. Sanatçının fıkraları, edebi tenkitleri, gezi yazıları vardır. Ayrıca nesirlerinde sosyal konulara da ağırlık verir.

turkedebiyati.org