- Katılım
- 4 Mar 2023
- Mesajlar
- 624
- Tepkime puanı
- 47
- Puanları
- 28
Doğum Tarihi ve Yeri
Ahmet Muhyiddin Pîrî, 1465-70
Ölüm Tarihi ve Yeri
1553-1554, Kahire
Milliyet
Türk
Meslek
Coğrafyacı, Denizci
Piri Reis
Piri Reis, Osmanlı döneminde yaşamış bir Türk amiral, coğrafyacı ve haritacıdır. Piri Reis'in asıl adı Hacı Ahmed Muhiddin Piri olarak bilinir. Osmanlı donanmasında kıdemli bir deniz subayı olarak görev aldı. 1513 yılında hazırlamış olduğu meşhur dünya haritası 1929 yılında ortaya çıkarıldı.
Piri Reis'in haritası dünyadaki pek çok bölgeyi yüksek doğrulukla gösteren önemli bir eserdir. Bununla birlikte Kitab-ı Bahriye isimli eserinde yer alan haritaları ile tanınan biridir. Kitapta Akdeniz coğrafyasının büyük bir kısmına ait detaylı çizelgeler yer alır.
Piri Reis'in haritası dünyadaki pek çok bölgeyi yüksek doğrulukla gösteren önemli bir eserdir. Bununla birlikte Kitab-ı Bahriye isimli eserinde yer alan haritaları ile tanınan biridir. Kitapta Akdeniz coğrafyasının büyük bir kısmına ait detaylı çizelgeler yer alır.
Piri Reis kimdir?
Piri Reis, Osmanlı döneminde yaşayan kıdemli bir deniz subayıdır. Coğrafyacı ve haritacı olarak bilinir. Asıl adı Hacı Ahmed Muhiddin Piri'dir. Doğum tarihi ve doğum yeriyle ilgili net bir bilgi yoktur. 1465-1470 yılları arasında Gelibolu civarında doğduğu tahmin edilir.
Onun yaşadığı dönemde Akdeniz'de korsancılık hakimdi. Tüm devletler, korsanlara komisyon veya ganimet hakkı vererek onları kendi taraflarına çekerlerdi. Piri Reis ünlü bir denizci ve korsan olan amcası Kemal Reis'in izinden gitmeyi tercih etti ve 1481 yılında denizcilerin arasında dahil oldu.
Amcası Osmanlı donanmasının en deneyimli amirallerinden biriydi. Piri Reis amcasının yanında Cenevizlilere ve İspanyollara karşı yapılan donanma savaşlarına katıldı. 1499 yılındaki Sapienza Deniz Muharebesi ve 1500 yılındaki Modon Deniz Muharebesi en önemli savaş deneyimleri oldu.
1511 yılında Kemal Reis'in komutasındaki gemi Mısır'a gitmek üzere yola çıktı. Ancak Akdeniz'de meydana gelen bir fırtına sonucunda gemi parçalara ayrıldı ve Kemal Reis hayatını kaybetti. Amcasının ölümünden sonra Piri Reis, Gelibolu'ya döndü ve denizcilik çalışmalarına yöneldi.
Onun yaşadığı dönemde Akdeniz'de korsancılık hakimdi. Tüm devletler, korsanlara komisyon veya ganimet hakkı vererek onları kendi taraflarına çekerlerdi. Piri Reis ünlü bir denizci ve korsan olan amcası Kemal Reis'in izinden gitmeyi tercih etti ve 1481 yılında denizcilerin arasında dahil oldu.
Amcası Osmanlı donanmasının en deneyimli amirallerinden biriydi. Piri Reis amcasının yanında Cenevizlilere ve İspanyollara karşı yapılan donanma savaşlarına katıldı. 1499 yılındaki Sapienza Deniz Muharebesi ve 1500 yılındaki Modon Deniz Muharebesi en önemli savaş deneyimleri oldu.
1511 yılında Kemal Reis'in komutasındaki gemi Mısır'a gitmek üzere yola çıktı. Ancak Akdeniz'de meydana gelen bir fırtına sonucunda gemi parçalara ayrıldı ve Kemal Reis hayatını kaybetti. Amcasının ölümünden sonra Piri Reis, Gelibolu'ya döndü ve denizcilik çalışmalarına yöneldi.
Piri Reis'in denizcilik çalışmalarına başlaması
Piri Reis, 1513 yılında sahip olduğu askeri bilgilerden ve askeri istihbarattan yola çıkaran bir dünya haritası çizdi. Harita dönemin padişahı I. Selim'e hediye edildi. Harita 1929 yılında Alman ilahiyatçı Gustav Adolf Deissmann'ın çalışmaları sırasında tesadüfen ortaya çıkarıldı.
Piri Reis bir dönem denizcilik çalışmalarına ara verdi ve Osmanlı donanmasına gemi kaptı olarak dahil oldu. Osmanlı'nın Mısır'ı fethetmesini sağlayan savaşlarda etkin rol oynadı. Memluk Sultanlığı ile yapılan savaşlarda Osmanlı donanmasının en etkili kaptanlarından biri olmayı başardı.
1521 yılında en önemli eseri olan Kitab-ı Bahriye kitabını hazırladı. 1524-1525 yıllarında kitabı revize etti. Kitap, Akdeniz'in en önemli şehirlerini ve limanlarını gösteren detaylı bir denizcilik çizelgesiydi. 290 haritadan oluşan kitabı devrin padişahı I. Süleyman'a hediye etti.
Osmanlı'nın Rodos üzerine yaptığı ikinci kuşatma girişiminde gemisinin başındaydı. 26 Haziran 1522 tarihinde başlayan kuşatma 22 Aralık 1522 tarihinde sona erdi. Adadaki şövalyeler ise 1 Ocak 1523 tarihinde adayı tamamen terk etmek zorunda kaldılar.
Piri Reis bir dönem denizcilik çalışmalarına ara verdi ve Osmanlı donanmasına gemi kaptı olarak dahil oldu. Osmanlı'nın Mısır'ı fethetmesini sağlayan savaşlarda etkin rol oynadı. Memluk Sultanlığı ile yapılan savaşlarda Osmanlı donanmasının en etkili kaptanlarından biri olmayı başardı.
1521 yılında en önemli eseri olan Kitab-ı Bahriye kitabını hazırladı. 1524-1525 yıllarında kitabı revize etti. Kitap, Akdeniz'in en önemli şehirlerini ve limanlarını gösteren detaylı bir denizcilik çizelgesiydi. 290 haritadan oluşan kitabı devrin padişahı I. Süleyman'a hediye etti.
Osmanlı'nın Rodos üzerine yaptığı ikinci kuşatma girişiminde gemisinin başındaydı. 26 Haziran 1522 tarihinde başlayan kuşatma 22 Aralık 1522 tarihinde sona erdi. Adadaki şövalyeler ise 1 Ocak 1523 tarihinde adayı tamamen terk etmek zorunda kaldılar.
Piri Reis'in ikinci dünya haritası
Piri Reis, 1524 yılında Osmanlı sadrazamı Pargalı İbrahim Paşa'ya ait geminin kaptanlığını yaptı. 1528 yılında ikinci bir dünya haritası hazırladı. Kuzey Amerika bölgesini yüksek doğrulukla gösterebilen bir haritaydı. Piri Reis'in bu haritası Amerika'nın ilk haritası olarak kabul edildi.
1547 yılında Hint Okyanusu'na doğru ilerleyen Osmanlı donanmasında amiral oldu ve Reis sıfatını aldı. Aynı dönemde Mısır'daki Osmanlı filosunun amiralliğini yaptı. Portekizlilere karşı savaşarak 1548 yılında Yemen'deki Amen limanını ve 1552 yılında Maskat şehrini Osmanlı himayesine kattı.
Piri Reis iki önemli şehri Osmanlı himayesine kattıktan sonra Basra Körfezi'nde yer alan Hürmüz Adası'nı ele geçirmeye çalıştı ama başarısız oldu. Portekizliler Basra Körfezi üzerinde ciddi tehditler oluşturmaya başladıklarında Piri Reis donanmasını Katar'da tutarak onların ilerlemesini durdurdu.
1513 ve 1528 yıllarında hazırladığı haritalar dünya çapında öneme sahip oldular. UNESCO hazırladığı ilk haritasını paha biçilemez olarak nitelendirerek 2013 yılını Piri Reis yılı olarak ilan etti. Kitab-ı Bahriye isimli eseri ise döneminin en önemli harita çalışmalarından biri olarak kabul edildi.
1547 yılında Hint Okyanusu'na doğru ilerleyen Osmanlı donanmasında amiral oldu ve Reis sıfatını aldı. Aynı dönemde Mısır'daki Osmanlı filosunun amiralliğini yaptı. Portekizlilere karşı savaşarak 1548 yılında Yemen'deki Amen limanını ve 1552 yılında Maskat şehrini Osmanlı himayesine kattı.
Piri Reis iki önemli şehri Osmanlı himayesine kattıktan sonra Basra Körfezi'nde yer alan Hürmüz Adası'nı ele geçirmeye çalıştı ama başarısız oldu. Portekizliler Basra Körfezi üzerinde ciddi tehditler oluşturmaya başladıklarında Piri Reis donanmasını Katar'da tutarak onların ilerlemesini durdurdu.
1513 ve 1528 yıllarında hazırladığı haritalar dünya çapında öneme sahip oldular. UNESCO hazırladığı ilk haritasını paha biçilemez olarak nitelendirerek 2013 yılını Piri Reis yılı olarak ilan etti. Kitab-ı Bahriye isimli eseri ise döneminin en önemli harita çalışmalarından biri olarak kabul edildi.
Piri Reis'in en önemli katkıları nelerdir?
Piri Reis denizcilik ve haritacılık tarihine çeşitli katkılarda bulundu. Amcası Kemal Reis'in izinden giderken öğrendiği hemen hemen her şeyi çizimlere aktarıp haritacılık açısından muazzam bir iş başardı. Üç önemli eser ortaya koydu ve bunlardan ikisi yıllar sonra keşfedildi.
1. 1513 tarihinde hazırladığı ilk harita
Piri Reis, 1513 tarihinde askeri bilgilerden yola çıkarak bir harita çizdi. Çizdiği bu haritayı I. Selim'e hediye etti. Hediye edilen bu haritanın bugün sadece üçte birlik bir bölümü bulunabildi. Ceylan derisi parşömene çizilmiş olan haritanın parçası 9 Ekim 1929'da Topkapı Sarayı'nda bulundu.
Haritanın bulunan parçası Kuzey Afrika'yı, Avrupa'nın batı kıyılarını ve Güney Amerika'nın doğu kıyılarını detaylı bir biçimde kapsar. Piri Reis bu haritayı hazırlarken birbirinden farklı çizelgelerden ve haritalardan yararlandığını haritanın üzerinde belirtmeyi tercih eder.
Haritanın bulunan parçası Kuzey Afrika'yı, Avrupa'nın batı kıyılarını ve Güney Amerika'nın doğu kıyılarını detaylı bir biçimde kapsar. Piri Reis bu haritayı hazırlarken birbirinden farklı çizelgelerden ve haritalardan yararlandığını haritanın üzerinde belirtmeyi tercih eder.
2. 1521 tarihinde yayınlanan Kitab-ı Bahriye
Piri Reis, 1521 tarihinde Kitab-ı Bahriye isimli bir kitap yayınladı. Kitabın içerisinde Akdeniz'in en önemli liman şehirlerinin bulunduğu yerler vardı. 1524 ve 1525 yıllarında eserini gözden geçirdi. Gözden geçirilmiş halini I. Süleyman'a hediye etmeyi uygun gördü.
Kitab-ı Bahriye denizcilikle ilgili çok detaylı bilgiler içerir. Sonradan revize edilmiş sürümde 290 harita bulunur. Haritaların hepsi Akdeniz ve Ege kıyılarını detaylandırır. Piri Reis tek bir harita yapmak yerine bildiği her bir şeyi bir kitapta toplayarak hepsini bir araya getirmeyi tercih etmiştir.
Kitab-ı Bahriye denizcilikle ilgili çok detaylı bilgiler içerir. Sonradan revize edilmiş sürümde 290 harita bulunur. Haritaların hepsi Akdeniz ve Ege kıyılarını detaylandırır. Piri Reis tek bir harita yapmak yerine bildiği her bir şeyi bir kitapta toplayarak hepsini bir araya getirmeyi tercih etmiştir.
3. 1528 tarihinde hazırladığı ikinci harita
Piri Reis, 1528 yılında ikinci haritasını hazırladı. Harita ceylan derisinden parşömene çiziliydi ve sekiz farklı renge sahipti. Haritanın tamamı kurtarılamadı ancak bir kısmı Tahsin Öz tarafından bulundu. Tahsin Öz bu haritayı Piri Reis'in ilk haritasına ait parçaları ararken buldu.
Piri Reis'in ikinci haritası kuzeyde Labrador'dan başlayarak güneyde Küba, Jamaika ve Florida'yı kapsıyordu. Orta Amerika'nın belirli bölgeleri dahil olmak üzere Grönland ve Kuzey Amerika yüksek doğrulara sahip şekilde çiziliydi. Haritanın I. Süleyman'a hediye edildiği üzerinde yazılıydı.
Piri Reis'in ikinci haritası kuzeyde Labrador'dan başlayarak güneyde Küba, Jamaika ve Florida'yı kapsıyordu. Orta Amerika'nın belirli bölgeleri dahil olmak üzere Grönland ve Kuzey Amerika yüksek doğrulara sahip şekilde çiziliydi. Haritanın I. Süleyman'a hediye edildiği üzerinde yazılıydı.
Piri Reis nasıl öldü?
Piri Reis, 1553 yılında 88 yaşındayken hayata veda etti. Dönemin Basra valisi Kubat Paşa, Basra Körfezi'nde Portekizlilere karşı bir donanma harekatı başlatmak istedi. Piri Reis bu fikre karşı çıktı ve harekatı desteklemeyeceğini açıkladı. Aynı yıl içerisinde başı kesilerek idam edildi.
Piri Reis'ten geriye dünya çapında ses getiren iki haritası ve denizcilik anlamında büyük bir öneme sahip olan Kitab-ı Bahriye isimli eseri kaldı. Haritalarının sadece belirli bir kısımları günümüze kadar ulaşabildi. Haritalara ait parçalar Topkapı Sarayı'nda muhafaza edilirler.
Piri Reis'ten geriye dünya çapında ses getiren iki haritası ve denizcilik anlamında büyük bir öneme sahip olan Kitab-ı Bahriye isimli eseri kaldı. Haritalarının sadece belirli bir kısımları günümüze kadar ulaşabildi. Haritalara ait parçalar Topkapı Sarayı'nda muhafaza edilirler.