Sağlık Astigmat Nedir?

Astigmat sık görülen göz problemlerinden biridir. Bulanık ve net görememe ile seyreden astigmat, tedavi edilmediğinde ve lens/gözlük kullanılmadığında günlük yaşam zorlu bir hâl alabilir.

Astigmat Nedir?​

Astigmat, gözün kornea yapısında meydana gelen bozulmalar sonucuyla gelişen ve ışığın tam olarak kırılamamasına neden olan bir sağlık sorunudur. Astigmat olan gözler karşılarındaki nesnelerden gelen ışığı tam olarak kıramadığı için bulanık, bozuk ve çift görüntü ortaya çıkar.

Normal şartlarda nesnelerden gelen ışınlar gözde tek bir noktada toplanır. Gözde bütün ışınlar tek bir noktada toplandığında bütün görüntüler net olur. Bu daha çok kornea ve lens yapısı ile ilgilidir.

Astigmat probleminde kornea yapısı ışığı yanlış kırdığı için ışınlar daha fazla yere gelir. Bu da aynı görüntünün birbirini tekrarlamasına ve bozuk/çift görmeye neden olur.

Astigmat çoğu zaman tek başına meydana gelir. Ancak bazı hastalarda miyop ve hipermetrop ile birlikte görülür. Bu hastalarda astigmatın yanı sıra miyop ve hipermetropun getirdiği görme problemleri de baş gösterir.

Miyop Astigmat Nedir?​

Miyop astigmat, miyop ve astigmatın birlikte olduğu göz problemidir. Bu sağlık sorununda hastalar hem uzağı net olarak göremez hem de görüntüleri bulanık ve çift görür.

Hipertmetrop Astigmat Nedir?​

Hipermetrop astigmat, hipermetrop ve astigmatın aynı anda görülmesidir. Hipermetropik astigmatı olan kişiler yakını göremediği gibi aynı zamanda nesneleri de bulanık/çift olarak görür.

Astigmat Belirtileri Nelerdir?​

Astigmatın en önemli belirtisi ışınların fazla noktaya düşmesi sonucu meydana gelen bulanık ve çift görme sorunudur. Ancak astigmatı olan hastalarda başka belirtiler de ortaya çıkabilir.

Astigmatı olan hastalarda görülebilecek belirtiler genel olarak şu şekildedir;

• Gece saatlerinde ışığın doğru kırılmaması nedeniyle gece görüş problemleri
• Özellikle trafik ışıklarındaki ve yazılı tabelalardaki ışıklı metinleri/sayıları seçememe
• Daha net görmek için gözlerin kısılması nedeniyle göz ağrıları
• Gözlerin yorulması ve net görmeye çalışma çabası nedeniyle şaşılık

Astigmat Baş Ağrısı Yapar Mı?​

Bazı hastalarda astigmat sonucu baş ağrıları görülebilir. Bu baş ağrıları genellikle gözün fazla yorulduğu zamanlarda ortaya çıkar.

Nesneleri daha net görmek için çabalayan kişi, gözlerini kısarak etrafa bakar. Bu da zaman içerisinde göz kaslarının ve göz kapaklarının yorulmasına neden olur. Sonuç olarak göz çevresinde başlayan ve başa doğru yayılan ağrılar ortaya çıkar.

Astigmat Nasıl Görür?​

Astigmatı olan hastalar uzaklığı fark etmeksizin her biçimdeki ve renkteki cismi bulanık görür. Aynı zamanda göze düşen ışın sayısına göre çift görüntüler de oluşabilir.

Eğer astigmata eşlik eden başka bir göz problemi varsa bunda ortaya çıkan görüntü bozuklukları da ortaya çıkar. Örneğin hipermetrop astigmatı olan bir kişi aşağıdaki gibi görür;

Astigmat Neden Olur?​

Astigmatın neden ortaya çıktığı henüz tıp camiası tarafından çözülememiştir. Ancak hasta grupları incelendiğinde çoğunluğunda genetik kaynaklı geçişin söz konusu olduğu görüşmüştür.

Kişinin birinci ve ikinci dereceden akrabalarında astigmat varsa kendisi de astigmat açısından risk altındadır. Öyle ki kardeşlerinden herhangi birine astigmat tanısı konulan kişilerin astigmata yakalanma olasılığı çok daha yüksektir.

Bununla birlikte bazı göz yaralanmaları, yanlış cerrahi işlemler ve yaşlanma ile de astigmat gelişebilir. Ancak uzmanlar genetik yatkınlığın daha önemli bir faktör olduğunu düşünüyor.

Astigmat Teşhisi​

Astigmat kornea kaynaklı bir göz sorunu olduğu için kornea ölçümleri ile tespit edilebilir. Göz hastalıkları uzmanları keratometre ve kornea topgrafisi adı verilen inceleme yöntemleri ile göz korneasını inceler.

İncelemelerde korneadaki eğrilik ve ışıkların düşme biçimi ölçülür. Daha sonra ölçüm sonuçlarına göre astigmat numaraları belirlenir.

Astigmat Dereceleri​

Astigmat dereceleri 3 farklı grupta incelenir.

• 0.5 ila 1 numara astigmat: En düşük astigmat derecesidir. Genellikle yaşam kalitesini olumsuz etkilemez ve gözlük kullanımı gerektirmez. Ancak ilerleme olasılığı olduğu için mutlaka göz doktoruna muayeneye gidilmelidir.
• 1 ila 4 numara astigmat: Orta düzeydeki astigmat dereceleridir. Yaşam kalitesi olumsuz etkilenir. Çoğu hastada miyop ve hipermetrop birlikte görülür. Bu hastalarda gözlük kullanımı gerekir. Hastaların sık sık doktor kontrolüne gitmesi gerekir.
• 4+ numara astigmat: İleri derece astigmat dereceleridir. Yaşam tarzı ciddi düzeyde etkilenir. Bu kişilerin teknolojik araçlardan mümkün olduğunca uzak durması gerekir. Sık doktor muayenesi çok önemlidir.

Astigmat Tedavisi Var Mı?​

Astigmatın tedavisi gözlük kullanımıdır. Kişi görüntüleri net olarak seçememeye başladığında ve astigmat derecesi ilerlediğinde gözlük kullanımı kaçınılmazdır.

Gözlük kullanmayan hastalar astigmat lensi kullanabilir. Renkli ve renksiz olarak iki farklı şekilde bulunabilen astigmat lensleri, gözlük ile aynı etkiyi gösterir. Ancak gözlüğe ek olarak göz tabakasındaki düzensiz oluşumları da düzeltir.

Teknolojinin gelişmesiyle birlikte astigmat ameliyatı da yapılmaya başlanmıştır. Göz çizdirme olarak geçen bu ameliyatlarda kornea yapısı düzeltilerek görüntü problemleri ortadan kaldırılır. En etkili astigmat tedavisi lazer ameliyatlardır.

Astigmat Gözlüğü​

Astigmat gözlüğü, görüşü düzenlemek için özel silindir mercekler içeren gözlüklerdir. Tek odaklı astigmat gözlükleri güç yerleştirilmesi ile birlikte bulanık ve çift görüntüleri büyük oranda düzeltir.

Astigmat Gözlük Kullanılmazsa Ne Olur?​

Astigmat gözlükleri kullanılmadığında;

• Sık sık göz ve baş ağrıları gelişir
• Şaşılık meydana gelir
• Özellikle gece saatlerinde trafik ve araba ışıkları seçilemediği için kaza riski artar
• Günlük yaşam olumsuz etkilenir

Astigmat Ameliyatı​

Çok etkili ve güvenilir bir yöntem olan lazer astigmat ameliyatları ile astigmatı kalıcı olarak çözmek mümkün.

Steril klinik ortamlarda yapılan lazer göz ameliyatları ile kornea yapısı düzeltilir. Çok kısa süren bu işlem sonrasında ışık doğru noktaya düşer ve astigmat ortadan kalkar.

Astigmat ameliyatı sonrası birkaç gün istirahat ve göz damlası kullanımı gerekir. Aynı zamanda hastaların birkaç ay boyunca gözlerini güneş ışığından koruması gerekir. Bunun için çoğu kişi yaz aylarından sonra lazer göz ameliyatı yaptırmayı tercih eder.

Astigmat Nasıl Geçer?​

Astigmat ameliyatı olunmadığı sürece astigmat kalıcı olarak geçmez. Gözlük ve lens kullanımı sadece mevcut durumu iyileştirmek için kullanılır.

Astigmat ameliyatı olunmadığında astigmat derecesinin büyümesi ihtimali de vardır. Bu durum ile karşı karşıya gelmemek için gözlük kullanımına ve düzenli doktor kontrolüne gidilmesi gerekir.

Astigmat Neden İlerler?​

Astigmatın ilerlemesinde düzenli doktor kontrolünün ihmali ve gözlük kullanımında kaçınma etkilidir. Bazı hastalarda bu hususlara dikkat edilse dahi astigmat numara büyümesi gerçekleşebilir. Bununla birlikte uzun süreli bilgisayar, telefon ve televizyon ekranına bakma da astigmatın ilerlemesine neden olur.

Astigmat tanısı konulan hastaların en az 3 en fazla 6 ayda bir doktor kontrolüne gitmesi gereklidir. Aynı zamanda hastaların ışıktan da olabildiğince korunması gerekir.